Zapraszamy na wystawę „Przemiany. 1960-1989”. Wystawa fotogramów Janusza Chlasty, która będzie dostępna w dniach od 15 grudnia 2023 do 15 stycznia 2024 w różnych lokalizacjach Gniezna.
Wystawa ma na celu przedstawienie gnieźnianom postaci wybitnego fotoreportera – Janusza Chlasty. Był on fotografem, który potrafił wejść na słup, drzewo, dach drewutni, by zrobić zdjęcia tłoczących się po pracy ludzi do miejskich autobusów”. Dla Chlasty bardzo istotny był kontekst społeczno-polityczny i instytucjonalny, w którym przyszło mu funkcjonować.
Biorąc pod uwagę, że większość fotografii powstała w czasach, kiedy aparaty fotograficzne nie były tak powszechne jak dziś smartfony, syn Grzegorz Chlasta przekazał wszystkie dostępne klisze Archiwum Państwowemu w Poznaniu – Oddziałowi w Gnieźnie. Archiwum dało schronienie temu zbiorowi obrazów z przeszłości, czyniąc je dostępne ludziom, którzy zgłębiając i opisując różne aspekty historii rodzinnego miasta, będą dawali tym zdjęciom drugie, trzecie, czwarte i kolejne życie. Chlasta, dochodził do pozycji zawodowego fotografa „dorastając” na poetyce fotografii humanistycznej, która nadała jego zdjęciom indywidualny wyraz. Jej oznaką było choćby „wmontowanie” w oficjalne schematy ikonograficzne zindywidualizowanych wizerunków ludzi, eksponując naturalność wykonywanych przez nich czynności. Podkreślenie nietypowej mimiki czy gestu niejednokrotnie pozwalało skuteczne oddalenie się od „oficjalności” wizerunku i nakierowanie uwagi na świat emocji poszczególnych bohaterów zdjęć. Tak się dzieje w jego wielu fotografiach rejestrujących oficjalne spotkania, festyny czy pracę w zakładach przemysłowych. Podobnie liczne zdjęcia trywialnych scen ulicznych, które rejestrował na gnieźnieńskim starym mieście.
Tym jednak elementem, który szczególnie uderza w trakcie oglądu zestawu zdjęć Janusz Chlasty jest specyficzna topografia miasta, z dominującą sylwetką katedry, którą wielokrotnie podkreślał w swoich pracach, tworząc z niej tło dla rozgrywających się na pierwszym planie wydarzeń. Chlasta pomimo pracy dla gazet i wielokrotnego podejmowania cyklicznie powtarzających się zagadnień z oficjalnej sfery życia PRL-u potrafił w swoich fotografiach „obejść” piętnowaną powierzchowność rejestracji aktualiów i zjawisk społecznych.
Wystawa zdjęć pod hasłem „Przemiany. 1960-1989” oferuje z jednej strony kronikarski zapis wielu istotnych wydarzeń, z drugiej jest pasjonującą opowieścią o gnieźnianach i ich życiu w drugiej połowie XX wieku. Przedstawione zdjęcia stały się punktem wyjścia do uruchomienia wspomnień u wielu gnieźnian.
