Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, który jest wielkim świętem dziedzictwa kulturowego.
W Polsce w ramach obchodów tego dnia prezentuje się obiekty i miejsca o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa światowego i jednocześnie spuścizny kulturowej kraju. To nie tylko powód do przypomnienia, że mamy w Polsce 16 obiektów wpisanych na prestiżową listę UNESCO. W tym dniu mówimy także o zabytkach ważnych dla lokalnej społeczności.
Zabytkowy Stary Ratusz, filia Miejskiego Ośrodka Kultury, znajduje się od 2000 roku w dokumencie Narodowego Instytut Dziedzictwa zwanym rejestrem zabytków pod nr 26/Wlkp/A.
Architektura Starego Ratusza to dziedzictwo pruskie. Niezbyt okazały, ale solidnie i dobrze zaprojektowany klasycystyczny budek, pomieścił urzędników niemieckiego magistratu, a po odzyskania niepodległości do dziś służy polskiej kulturze i administracji.
W napisanej po niemiecku książce historyka Adolfa Warschauera „Geschichte der Stadt Gnesen” (czyli „Historia miasta Gniezna”) z 1918 r. znajdujemy ciekawostkę dotyczącą początków ratusza. W wielkim pożarze Gniezna w 1819 r. spłonął budynek faktycznego STAREGO ratusza na rynku. Władze postanowiły wznieść nowy, choć koszt budowy w oparciu o projekt architekta Schindlera wynosił 10 835 talarów. Było ciężko – kasa miejska świeciła pustkami, miasto było w opłakanym stanie, a jego mieszkańcy potrzebowali pomocy władz. Podjęto decyzję o budowie „nowego” ratusza (tak poprawnie powinien się dziś nazywać) na rogu ul. Friedrich i Fleischergstrasse. W tym celu zawarto umowę z handlarzem książek żydowskiego pochodzenia niejakim M. Russakiem i za kwotę 6950 talarów wykupiono budynek, w miejscu którego powstał obecny ratusz. Jednak wspomniany Russak wszedł w jakiś zatarg z architektem, a ich spór trwał długo. Ostatecznie choć budowę ratusza zakończono w lipcu 1830, do użytku oddano go w 1831 roku.
Fotografia ratusza z „Ilustrowanego przewodnika po Gnieźnie i okolicy wraz z planem miasta” z 1924 r., zbiory POLONA